Mereka Yang Meninggalkan Tasawuf: Al-Muhaddits Abu Syu’aib Ad-Dakkaly Ash-Shiddiqy

Beliau seorang Ahli Hadits yang di gelari dengan Hafidznya Maghrib, Abu Syu’aib bin Abdurrahman Ash-Shiddiqi Ad-dakkaly-Rahimahulloh- yang wafat tahun 1354 H. Beliau seorang yang mempunyai kekuatan hafalan luar biasa, ini bisa dilihat ketika masa beliau menghafal berbagai pelajaran di masa mudanya . Beliau hanya memerlukan waktu satu hari untuk menghafal Ajurumiyah, 10 hari untuk seribu bait Alfiyah, 14 hari untuk menghafal Mukhtashar Al-Kholil, dan selanjutnya untuk setiap bait Alfiyah beliau menguasai 10 syawahid dari syai’r-sya’ir arab yang dijadikan sebagai dalil bait tersebut sekaligus mengetahui siapa saja yang mengucapkan sya’ir itu. Beliau menguasai juga qira’ah sab’ah, kokoh dalam qaedah-qaedah bahasa Arab ditambah kecerdasan yang tajam dan tabiat yang kuat dalam adab dan akhlak yang baik.

Syaikh Ahli hadits ini pun berkelana ke Mesir dan Hijaz, menemui para pembesar-pembesarnya, serta mengimami manusia di tanah Haram Makkah. Di sanalah beliau terkesan dengan gerakan pembaharuan yang sedang berlangsung di Mekkah dan Hijaz. Setelahnya beliau kembali ke Negerinya Maghrib yang para penguasa di sana membesarkan beliau. Beliau berdakwah menyeru kepada beramal dengan hadits dengan tetap menghormati mazhab Maliki dengan tanpa ta’ashub (fanatik buta) kepada mazhab ini. Dalam masalah aqidah beliau menyeru kepada manhaj Salaf dan menolak mazhabnya kaum mutakallimin, menyeru kepada jalan Sunnah, menolak bid’ah, menyerang jalan-jalan kaum shufi dengan keras bahkan menganggap bodoh syi’ar-syiar mereka.

Hingga manusia pun berhadap kepadanya, menjadi muridnya, bahkan mereka menganggap Syaikh yang kuat hafalannya ini sebagai mujaddid Islam di masanya di Negeri Mahgrib yang tinggi itu. Seorang Imam besar dalam keilmuannya dan melimpah ruahnya pelajaran yang dia berikan, hingga di kenal mempunyai banyak murid dan pengikut.

Syaikh Abu Syu’aib Ad-dakkaly ini meninggalkan di belakang beliau banyak sekali pengikut yang menjadi ulama, terutama mereka-mereka yang bertekun di Ribath Al-Fath. Beliau mengajarkan semua kitab Sunnah yang enam serta sejumlah besar kitab-kitab adab dan tafsir Al-Qur’an yang disela-sela semua itu beliau melontarkan gagasan pembaharuannya.

Di antara murid-muridnya yang masyhur serta mendukung gagasan-gagasan pembaharuannya, ikut tegak memerangi tasawuf dan semua ragam kebid’ahannya sepeninggal beliau, yaitu : Syaikh Muhammad Hasan Al-Hajawy, Al-Hafidz Muhammad Al-Madany bin Al-Ghazy al-’ilmy, Al-Qadhi Al-Imam Muhammad bin Abdussalam As-Saaih Ar-Ribaathy, Al-Qadhi Abdul Hafidz bin Thahir Al-Faasy Al-Fihry, dan Al-’Allamah Asy-syariif Muhammad bin Al-’araby al-’alawy.

Sekilas tentang dakwah murid-murid Syaikh Muhaddits Abu Syu’aib :

Syaikh Muhammad bin Al-hasan Al-Hajawy, yang dengan dakwah pemurniannya serta menyeru kepada jalannya Salaf, meninggalkan kejumudan yang membeku. Beliau menyusun sebuah kitab yang berharga sekali, di antaranya kitab Al-Fikrus Saamy Fie Tarikh Al-fikh Al-islamy. Beliau menyeru kepada aqidah Salaf, meninggalkan ta’wil dalam masalah sifat, memerangi kaum sufi pada syiar mereka berupa tarekat dan ghuluw pada para sholihin. Beliau menyeru kepada pembaharuan Fikih Islam dengan kembali kepada sumber asalnya yang jernih. Beliau wafat tahun 1376 H.

Al-Hafidz Muhammad Al-Madany bin Al-ghazy Al-’ilmy. Beliau ini adalah tahi lalat (pesona) yang ada di ”dahi masa” saat itu. Beliau mempunyai kitab berupa Syarah (penjelasan) terhadap kitab ”Al-Mukhtashar” tapi tidak selesai, Syarah terhadap kitab Al-Mursyid Al-Mu’in beserta dalil-dalinya. Selain itu beliau mengajarkan kitab ”Zaadul Ma’aad” karya Ibnul Qayyim di Jami’ As-Sunnah di Ribath. Adapula Syarah beliau untuk kitab Nashihatu Ahli Islam karya Syaikh Ja’far Al-Kattany dalam 4 jilid. Dan adalah Syaikh Al-Madany ini mempunyai jangkauan yang luas dalam masalah hadits dan adab. Beliau wafat tahun 1378 H.

Al-Qadhi Muhammad Bin Abdussalam As-saaih Ar-ribaathy, seorang yang mempuanyai jangkauan luas dalam berbagai bidang ilmu. Beliau ini sebagaimana Gurunya Syaikh Syu’aib dalam dakwahnya menyeru kepada Sunnah dan melempar jauh kebid’ahan. Wafat tahun 1368 H.

Al-Qadhi Abdul Hafidz bin Thohir Al-Fihry, seseorang yang mempunyai banyak karya tulis tentang taraajum (biografi perawi hadits) dan isnaad (mata rantai hadits). Beliau pun berdakwah di antara aktivitas beliau menyeru kepada jalannya Salaf, menjauhi kebid’ahan dan segala khurafat.

Al-‘allamah Asy-syarief Muhammad bin Al-Araby Al-Alawy, beliau termasuk yang paling masyhur di antara yang dekat dengan Syaikh Abu Syu’aib Ad-dakkaly, pembawa bendera beliau sepeninggalnya-Rahimahulloh-. Manakala Sulthan Muhammad bin Yusuf di asingkan tahun 1373 H. Lalu dibai’atlah anak pamannya Muhammad bin Arafah, maka Syaikh Alawy ini menentang hal ini dengan penentangan yang besar serta memfatwakan bolehnya membunuh mereka yang merebut kekuasaan ini. Hingga mereka yang membolehkan hal ini menampakkan penentangannya lalu mengasingkan beliau ke Shahraa. Hingga banyak ujian menimpa beliau. Akan tetapi manusia berkumpul di sekeliling beliau sepeninggal Gurunya, Syaikh Abu Syu’aib Ad-Dakkaly. Mereka menjadikan Syaikh Alawy sebagai Syaikhul Islam di Negeri Maghrib. Adalah Syaikh Ibnul ‘Araby Al-‘alawy ini penentangannya terhadap tasawuf lebih keras dibanding Gurunya Syaikh Ad-Dakkaly. Setelah Negeri Maghrib merdeka beliau menjauh tidak jauh dari sana disebabkan apa yang beliau lihat berupa penyimpangan hukum dari syariat Islam, hingga Akhirnya beliau wafat tahun 1384 H. Beliau sama sekali tak meninggalkan suatu karya tulis.

Demikian sekilas lintas tentang Muhaddist dari Maghrib Syaikh Abu Syu’aib Ad-dakkaly dengan murid-murid utamanya-Rahimahulloh-, dan adakah yang ingin menyusul jejak langkah beliau dan murid-muridnya itu ?

Demikian, semoga bermanfaat.

Penulis: Akhi Habibi Ihsan